The Golden Boy: สมบัติล้ำค่าแห่งประวัติศาสตร์ไทย

เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 พิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิทัน (The Metropolitan Museum of Art) ในนครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ตัดสินใจคืนประติมากรรมสำริดพระเจ้าชัยวรมันที่ 6 หรือ “The Golden Boy” ให้แก่ประเทศไทย สร้างความดีใจให้กับคนไทยเป็นอย่างมาก เพราะถือเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญชิ้นหนึ่งของประเทศ

ประติมากรรมสำริดพระเจ้าชัยวรมันที่ 6 พบที่ปราสาทบ้านยาง อำเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์ เมื่อปี พ.ศ. 2518 ก่อนที่จะถูกลักลอบขายออกนอกประเทศและนำไปจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิทัน

รัฐบาลไทยได้รวบรวมหลักฐานเพื่อทวงคืนประติมากรรมชิ้นนี้ โดยชี้ให้เห็นว่า “ประติมากรรมพระเจ้าชัยวรมันที่ 6 (Golden Boy)” ผู้สร้างปราสาทหินพิมาย เป็นประติมากรรมรูปคนไม่ใช่เทพเจ้า ชี้ชัดว่าศิลปะแบบพิมาย ซึ่งไม่พบในกัมพูชาแต่อย่างใด

พระเจ้าชัยวรมันที่ 6 เป็นปฐมกษัตริย์สายราชสกุลมหิธรปุระ เป็นชาวพิมายในที่ราบสูงโคราช ซึ่งปัจจุบันคืออำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา พระองค์นับถือศาสนาพุทธ หลังจากที่พระเจ้าหรรษวรรมันที่ 3 กษัตริย์แห่งเมืองนครธมสวรรคต ทำให้เกิดความวุ่นวาย ตอนนั้นมีกษัตริย์ 3 พระองค์ขึ้นครองราชย์พร้อมกัน และต่างฝ่ายต่างขัดแย้งกัน พระองค์ได้ลงไปจัดการกบฏที่สร้างความวุ่นวายมานานหลายปี พระเจ้าชัยวรมันที่ 6 จึงลงไปปราบกบฏและปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งเมืองนครธม พระองค์ใหม่ รวมถึงสถาปนาราชวงศ์ใหม่ คือ “มหิธรปุระ” อันมีต้นกำเนิดจากที่ราบสูงโคราช

เชื้อสายของพระเจ้าชัยวรมันที่ 6 อยู่ปกครองเมืองนครธมมาอีก 250 ปี รวม 11 รัชกาล จนถึงสมัยของพระชัยวรมันที่ ๙ ได้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่อีกครั้ง คือ “นายแตงหวาน” หรือ “ตระซอกปะแอม” ได้ทำการโค่นล้มราชวงศ์วรมัน และสถาปนาตัวเองขึ้นเป็นกษัตริย์เขมร ทำให้ไม่มีสร้อยพระนามลงท้ายพระนามกษัตริย์ด้วย “วรมัน” มาจนถึงปัจจุบัน

หลักฐานสำคัญประการหนึ่งคือ รูปแบบของผ้านุ่งที่เป็นครีบยาวลงมา ซึ่งพบได้เฉพาะในประติมากรรมสำริดแบบพิมายเท่านั้น ประติมากรรมสำริดแบบเขมรโดยทั่วไปจะมีผ้านุ่งเป็นจีบหรือเป็นกระโปรงสั้น

อีกประการหนึ่งคือ ประติมากรรมชิ้นนี้พบที่ปราสาทบ้านยาง ซึ่งตั้งอยู่ในเขตประเทศไทย จึงเป็นหลักฐานที่ชัดเจนว่า ประติมากรรมชิ้นนี้ควรเป็นของไทย

การคืน The Golden Boy ให้ไทย แสดงให้เห็นถึงความร่วมมือระหว่างประเทศในการปกป้องมรดกทางวัฒนธรรม เป็นการแสดงให้เห็นว่า ประเทศไทยให้ความสำคัญกับการรักษามรดกทางวัฒนธรรมของชาติ และพร้อมที่จะต่อสู้เพื่อเรียกร้องคืนสมบัติของชาติที่ถูกลักลอบนำออกไป

นอกจากนี้ การคืน The Golden Boy ให้ไทย ยังเป็นโอกาสที่ดีในการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมไทยให้เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก

ข้อมูลเพิ่มเติมที่น่าสนใจ

• The Golden Boy สูงประมาณ 27 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 11 กิโลกรัม เป็นประติมากรรมสำริดปิดทองเกือบทั้งองค์ มีอายุประมาณ 1,000 ปี

• พระเจ้าชัยวรมันที่ 6 เป็นกษัตริย์องค์สำคัญของอาณาจักรเขมรโบราณ พระองค์ทรงสถาปนาราชวงศ์มหิธรปุระ และทรงสร้างปราสาทหินพิมาย ซึ่งเป็นปราสาทหินที่มีชื่อเสียงที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย

• การคืน The Golden Boy ให้ไทย เป็นผลสำเร็จของความร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทยและรัฐบาลสหรัฐอเมริกา แสดงให้เห็นว่า ทั้งสองประเทศมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน และพร้อมที่จะร่วมมือกันเพื่อปกป้องมรดกทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติ

ประวัติความเป็นมาของพระเจ้าชัยวรมันที่ 6

พระเจ้าชัยวรมันที่ 6 เป็นกษัตริย์องค์สำคัญของอาณาจักรเขมรโบราณ พระองค์ทรงครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 1718 ถึง พ.ศ. 1742 พระองค์ทรงเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์มหิธรปุระ ซึ่งสถาปนาขึ้นหลังจากที่พระเจ้าหรรษวรรมันที่ 3 สวรรคตลง ทำให้อาณาจักรเขมรเกิดความวุ่นวาย

พระเจ้าชัยวรมันที่ 6 ทรงเป็นกษัตริย์ที่ทรงพระปรีชาสามารถ ทรงปราบปรามกบฏได้อย่างราบคาบ และทรงรวบรวมอาณาจักรเขมรให้กลับคืนสู่ความสงบสุขอีกครั้ง

พระองค์ทรงเป็นกษัตริย์ที่นับถือศาสนาพุทธ ทรงสร้างวัดวาอารามมากมายทั่วอาณาจักรเขมร รวมทั้งทรงสร้างปราสาทหินพิมาย ซึ่งเป็นปราสาทหินที่มีชื่อเสียงที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย

ศิลปะแบบพิมาย

ศิลปะแบบพิมายเป็นศิลปะที่รุ่งเรืองในบริเวณภาคอีสานของประเทศไทยในช่วงพุทธศตวรรษที่ 18 ถึงพุทธศตวรรษที่ 19 ศิลปะแบบพิมายมีลักษณะเฉพาะที่โดดเด่น คือ

• การใช้รูปทรงที่เรียบง่าย

• การใช้ลวดลายที่สมมาตร

• การใช้สีสันที่สดใส

ศิลปะแบบพิมายได้รับอิทธิพลจากศิลปะแบบขอมแบบดั้งเดิม แต่ก็มีการผสมผสานกับศิลปะแบบอื่นๆ เช่น ศิลปะแบบอินเดีย และศิลปะแบบจีน

คุณค่าทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของ The Golden Boy

The Golden Boy เป็นประติมากรรมสำริดชิ้นสำคัญชิ้นหนึ่งของศิลปะแบบพิมาย ประติมากรรมชิ้นนี้แสดงถึงลักษณะเฉพาะของศิลปะแบบพิมายอย่างชัดเจน ทั้งในด้านรูปแบบและเนื้อหา

The Golden Boy จึงเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญชิ้นหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงพัฒนาการของ

ศิลปะและวัฒนธรรมในอาณาจักรเขมรโบราณ

นอกจากนี้ The Golden Boy ยังเป็นสัญลักษณ์ของความพยายามของคนไทยในการปกป้องมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ การที่ไทยสามารถทวงคืน The Golden Boy มาได้ แสดงให้เห็นว่าคนไทยมีความมุ่งมั่นที่จะรักษามรดกทางวัฒนธรรมของชาติให้คงอยู่สืบไป

การคืน The Golden Boy ให้ไทย ถือว่าเป็นเหตุการณ์สำคัญครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ไทย เหตุการณ์นี้แสดงให้เห็นถึงความร่วมมือระหว่างประเทศในการปกป้องมรดกทางวัฒนธรรม แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของมรดกทางวัฒนธรรม และแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของคนไทย